โรงเรียนบุญวาทย์วิทยาลัย จ.ลำปาง
ภายหลัง
เจ้าบุญวาทย์วงศ์มานิต เจ้าผู้ครองนครลำปางสมัยนั้นได้ย้ายโรงเรียนจาก
วัดแสงเมืองมามาอยู่ที่หน้าคุ้มหลวงของท่าน นักเรียนเพิ่มมากขึ้น สถานที่เรียนไม่เพียงพอต่อจำนวนนักเรียน เจ้าบุญวาทย์ฯจึงได้ซื้อที่ดินบริเวณห้างกิมเซ่งหลี
[1] (ปัจจุบันคือโรงแรมอรุณศักดิ์) ซึ่งตั้งอยู่ที่ตำบลน้ำล้อม อำเภอเมืองลำปาง แล้วย้ายโรงเรียนจากหน้าคุ้มมาตั้ง ณ ที่ดินแห่งนี้
ครั้นถึง รศ.124 (พ.ศ. 2448) สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอเจ้าฟ้ามหาวชิราวุธสยามมกุฎราชกุมาร ได้เสด็จต่างพระเนตรพระกรรณพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว พระบรมชนกนาถ ประพาสหัวเมืองฝ่ายเหนือ ได้เสด็จมาทรงเปิดโรงเรียน เมื่อวันที่ 26 พฤศจิกายน พ.ศ. 2448 พระราชทานนามโรงเรียนว่า "บุญวาทย์วิทยาลัย" ตามราชทินนามของเจ้าบุญวาทย์ฯ ผู้ครองนครเพื่อเป็นเกียรติยศแด่ท่าน
ปรากฏหลักฐานในพระราชนิพนธ์ "ลิลิตพายัพ" ของพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ซึ่งทรงใช้พระนามแฝง "หนานแก้วเมืองบูรพ์" ว่า
|
วันที่ซาวหกนั้น เสด็จไป
ทรงเปิดโรงเรียนไทย ฤกษ์เช้า
บุญวาทย์วิทยาลัย ขนานชื่อ ประทานนอ
เป็นเกรียรติยศแด่เจ้า ปกแคว้นลำปาง
โรงเรียนบุญวาทย์จึงถือเอาวันที่ 26 พฤศจิกายน ของทุกปี เป็นวันสถาปนาโรงเรียน
หลังจากโรงเรียนบุญวาทย์วิทยาลัยได้ย้ายออกมาจากหน้าคุ้ม เจ้าพ่อบุญวาทย์ได้ตั้งโรงเรียนใหม่ขึ้นอีกโรงเรียนหนึ่ง ตรงที่หอพระบริเวณสวนดอกไม้ในคุ้มหลวงเพื่อให้บุตรหลานของเจ้าพ่อได้เรียน แล้วขยายรับเด็กที่อยู่บริเวณใกล้ๆด้วย โรงเรียนนี้ยังไม่มีชื่อ แต่คนนิยมเรียนว่าโรงเรียนเจ้าชื่น ต่อมาย้ายโรงเรียนมาอยู่ตรงหน้าคุ้ม และได้ชื่อว่า "โรงเรียนบุญทวงศ์อนุกูล" ตามชื่อเดิมของเจ้าพ่อบุญวาทย์ แต่ชาวบ้านมักเรียกว่าโรงเรียนหน้าคุ้ม ภายหลังโรงเรียนแห่งนี้ได้ย้ายมาเรียนรวมกับโรงเรียนบุญวาทย์ เมื่อปี พ.ศ. 2472
ปี พ.ศ. 2474 สถานที่เรียน (บริเวณห้างกิมเซ่งหลี) คับแคบเกินกว่าจะรองรับนักเรียนที่เพิ่มปริมาณมากขึ้น จึงย้ายโรงเรียนมาตั้งอยู่นอกกำแพงเมือง (คือสถานที่ตั้งของโรงเรียนบุญวาทย์วิทยาลัย ในปัจจุบัน) ในเนื้อที่ 40 ไร่ 1 งาน 4 ตารางวา
ต่อมาโรงเรียนบุญวาทย์วิทยาลัยได้ขยายชั้นเรียนเพิ่มขึ้นและก่อสร้างอาคารเรียนเพิ่มเติมมาตามลำดับ เพื่อให้สอดคล้องกับการขยายตัวของการศึกษาและจำนวนนักเรียนในโรงเรียน ในเนื้อที่ที่ขยายออกไปเป็น 44 ไร่ 3 งาน 54 ตารางวา และปัจจุบันโรงเรียนบุญวาทย์วิทยาลัยเป็นหนึ่งใน 500 โรงเรียนที่อยู่ในโครงการโรงเรียนมาตรฐานสากล World Class Standard School
สัญลักษณ์ประจำโรงเรียน
- เครื่องหมายประจำโรงเรียน เป็นอักษรย่อ บ.ว. ในกรอบลายกนก ข้างล่างมีคติพจน์ประจำโรงเรียนว่า "สมฺมา วายเมเถว ปุริโส" แปลว่า "เป็นคนพึงทำดีร่ำไป"
- สีประจำโรงเรียน คือ สีแดง - ขาว สีแดง หมายถึง ความกล้าหาญ และ สีขาว หมายถึง ความถูกต้อง ความบริสุทธิ์ ความหมายรวม คือ ความกล้าคิด กล้าทำในสิ่งที่ถูกต้องตามธรรมนองคลองธรรม
- ปรัชญาโรงเรียน คือ วิชาการเป็นเลิศ เทิดสถาบัน ยึดมั่นคุณธรรม
- คำขวัญโรงเรียน คือ เรียนดี มีวินัย ใฝ่คุณธรรม
- ต้นไม้ประจำโรงเรียน คือ ต้นธรรมบูชา (ต้นชมพูพันธุ์ทิพย์ หรือ ต้นตาเบบูย่า)
- ต้นไม้พระราชทาน สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมารได้เสด็จยังโรงเรียนบุญวาทย์วิทยาลัย พร้อมด้วยพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโสมสวลี พระวรชายาฯ (พระยศในขณะนั้น) ทรงปลูกต้นธรรมบูชาพระราชทานและประทานแก่โรงเรียนบุญวาทย์วิทยาลัย 2 ต้น เป็นที่ปลาบปลื้มปิติแก่ลูกเจ้าพ่อทุกคน ดังที่อาจารย์เพียงใจ ประสาทพร ได้ประพันธ์บทร้อยกรองไว้ ซึ่งปัจจุบันทางโรงเรียนได้นำมาติดบริเวณต้นธรรมบูชาพระราชทานนั้นว่า
|
คือธรรมบูชา คือธรรมาคุณากร คือรุกขาลดาวร คือพฤกษพรรณพระราชทาน คือวรหัตถ์ทรงปลูกไว้ คือน้ำพระทัยวิเศษวิศาล คือสยามมกุฎราชกุมาร คือพระวรชายา
|
|
- ต้นไม้แห่งความทรงจำ ต้นธรรมบูชานั้นออกดอกทุกๆช่วงปลายฤดูหนาวเข้าสู่ฤดูร้อน เพราะฉะนั้นในช่วงที่นักเรียนกำลังจบการศึกษา บริเวณหลังเสาธงก็จะเนืองแน่นไปด้วยดอกไม้สีชมพูละลานตา เป็นที่จดจำของเหล่านักเรียนมาโดยตลอด โดยเฉพาะนักเรียนระดับชั้นม. 6 ที่กำลังจะจบการศึกษาเข้าสู่มหาวิทยาลัยนั้น ธรรมบูชากลายเป็นสัญลักษณ์แห่งความอาลัยอาวรณ์ในสถานศึกษา นักเรียนชั้นม. 6 ทุกรุ่น ต้องถ่ายรูปคู่กับต้นธรรมบูชา 2 ต้นนี้เป็นที่ระลึกเสมอมา (น่าเสียดายเป็นอย่างยิ่ง ปัจจุบันต้นธรรมบูชาทั้ง 2 ต้นนั้นได้ถูกโค่นลงเสียแล้ว ฉะนั้นนักเรียนระดับชั้นม. 6 ปีการศึกษา 2551 จึงเป็นนักเรียนรุ่นแรกที่ไม่ได้จบการศึกษาพร้อมกับสีชมพูของต้นไม้ประจำโรงเรียน)
การแข่งขันโอลิมปิกทางวิชาการระหว่างประเทศ
การแข่งขัน โอลิมปิกทางวิชาการระหว่างประเทศ เป็นการแข่งขันความสามารถพิเศษในด้านคณิตศาสตร์ วิทยาศาสตร์ และคอมพิวเตอร์ของเยาวชนที่มีอายุไม่เกิน 20 ปี จากทั่วโลก ประเทศไทยได้ส่งเยาวชนเข้าร่วมแข่งขันเป็นครั้งแรกในปี พ.ศ. 2532 ในสาขาวิชาคณิตศาสตร์เพียงวิชาเดียวและได้เพิ่มวิชาอื่นๆ ในปีต่อมาจนครบ 5 วิชา คือ คณิตศาสตร์ ฟิสิกส์ เคมี ชีววิทยาและสาขาคอมพิวเตอร์
นักเรียนโรงเรียนบุญวาทย์วิทยาลัย ที่ได้รับการคัดเลือกเป็นนักเรียนตัวแทนเข้าแข่งขันโอลิมปิกทางวิชาการระหว่างประเทศ นับตั้งแต่ปี พ.ศ. 2542 จนถึงปัจจุบัน มีทั้งหมด 2 คน โดยเป็นสาขาวิชาคอมพิวเตอร์ 1 คน สาขา และสาขาวิชาชีววิทยา 1 คน ดังนี้
- นายวรัตม์ ยิ่งเสรี ได้รับคัดเลือกเป็นตัวแทนประเทศไทยเพื่อแข่งขันคอมพิวเตอร์โอลิมปิก ณ. ประเทศตุรกี ผลการแข่งขันได้เหรียญทองแดงคอมพิวเตอร์โอลิมปิก พ.ศ. 2542
- นายอดิศร ไชยบาง ได้รับคัดเลือกเป็นตัวแทนประเทศไทยเพื่อแข่งขันชีววิทยาโอลิมปิก ณ. ประเทศลัตเวีย ผลการแข่งขันได้เหรียญทองชีววิทยาโอลิมปิก (ขณะนั้นศึกษาอยู่ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5) พ.ศ. 2545
- นายอดิศร ไชยบาง ได้รับคัดเลือกเป็นตัวแทนประเทศไทยเพื่อแข่งขันชีววิทยาโอลิมปิก ณ. ประเทศเบลารุส ผลการแข่งขันได้เหรียญทองชีววิทยาโอลิมปิก พ.ศ. 2546
อาคาร / สถานที่สำคัญในโรงเรียนบุญวาทย์วิทยาลัย
- อนุสาวรีย์เจ้าพ่อบุญวาทย์ ผู้ประทานก่อตั้งโรงเรียน ได้มีการก่อสร้างเมื่อปี พ.ศ. 2521 โดยสมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช ทรงพระกรุณาเป็นประธานเททองหล่อ ศ.นพ.บุญสม มาร์ติน รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการในสมัยนั้น เป็นประธานในพิธีวางศิลาฤกษ์ฐานอนุสาวรีย์และอัญเชิญอนุสาวรีย์ ขึ้นประดิษฐาน เมื่อวันที่ 13 กรกฎาคม พ.ศ. 2521 กระทำพิธีการเปิดอนุสาวรีย์เมื่อวันที่ 15 พฤศจิกายน พ.ศ. 2521
- ศาลาพระพุทธ ประดิษฐานพระพุทธเกษมมิ่งมงคล พระพุทธปฏิมาประจำโรงเรียนบุญวาทย์วิทยาลัย โดยครูบาเจ้าเกษม เขมโกกรุณามอบให้แก่โรงเรียน สร้างด้วยไม้สักทั้งหลัง เป็นรูปแบบวิหารเปลือยแบบล้านนา จำลองแบบจากพระวิหารเจ้าแม่จามเทวี วัดปงยางคก อำเภอห้างฉัตร จังหวัดลำปาง
- ศาลเจ้าพ่อกว้าน เจ้าคู่บ้านคู่เมืองลำปาง ประดิษฐานบริเวณประตูทางเข้าโรงเรียนบุญวาทย์วิทยาลัย
- เจ้ากว้าน เจ้าพ่อศักดิ์สิทธิ์คู่บ้านคู่เมือง ความสำคัญของเจ้ากว้านคงพอๆ กับเจ้าพ่อหลักเมือง ทั้งนี้สันนิษฐานจากการเซ่นสังเวยทุกครั้งที่มีการสังเวยเจ้าพ่อหลักเมือง จะต้องแบ่งครึ่งหนึ่งของเซ่นไปสังเวยเจ้าพ่อกว้านอยู่เสมอ เมื่อเกิดศึกสงครามทหารจะออกรบ หรือเมื่อตำรวจตามจับผู้ร้ายสำคัญ จะต้องไปบวงสรวงเจ้ากว้านเสียก่อน ความศักดิ์สิทธิ์ของเจ้าพ่อนั้น เป็นที่นับถือตั้งแต่เจ้าผู้ครองนครมาจนถึงราษฏรสามัญ ทุกๆปีจะมีการบวงสรวงเซ่นไหว้ประจำปีในเดือน ๙ เหนือ แรม ๕ค่ำ ไม่มีการเชิญเข้าทรงและฟ้อนฝี ดังเช่นปัจจุบัน
- อาคาร 1 - คุณากร เป็นอาคารอำนวยการของโรงเรียน
- ชั้น 1 ฝ่ายการเงิน ฝ่ายบริหาร ฝ่ายธุรการ ฝ่ายวิชาการ ฝ่ายทะเบียน ฝ่ายแนะแนว ฝ่ายบัญชี
- ชั้น 2 ห้องเรียนวิชาธุรกิจ ห้องแผนงาน-สารสนเทศ ห้องศูนย์ควบคุมระบบอินเทอร์เน็ต
- อาคาร 2 - บวรวิทย์ เป็นอาคารวิทยาศาสตร์
- ชั้น 1 ห้องพักครูกลุ่มสาระวิทยาศาสตร์ ห้องเรียนวิชาชีววิทยา ห้องเรียนวิชาเคมี ห้องเรียนนักเรียนโครงการวิทยาศาสตร์ (Smart Science) ห้องประชุมเหมันต์อนุสรณ์
- ชั้น 2 ห้องเรียนวิชาวิทยาศาสตร์ระดับชั้นมัธยมต้น ห้องเรียนวิชาฟิสิกส์ ห้องเรียนวิชาโลก ดาราศาสตร์และอวกาศ
- ชั้น 3 ห้องเรียนวิชาวิทยาศาสตร์ระดับชั้นมัธยมต้น ห้องเรียนวิชาฟิสิกส์ ห้องเรียนวิชาชีวเคมี (Biochem หรือ BC)
- อาคาร 3 - พิสิฐเมธี เป็นอาคารเรียนระดับมัธยมศึกษาปีที่ 1
- ชั้น 1 ห้องพักครูกลุ่มสาระสังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม ห้องศูนย์สังคมศึกษาฯ ห้องเรียนนักเรียนระดับชั้นม. 3
- ชั้น 2 ห้องอาเซียน ห้องเรียนนักเรียนระดับชั้นม. 1
- ชั้น 3 ห้องเศรษฐกิจพอเพียง ห้องเรียนนักเรียนระดับชั้นม. 1
- ชั้น 4 ห้องจริยธรรม ห้องเรียนนักเรียนระดับชั้นม.1
- อาคารกีรติคุณ เป็นอาคารดนตรีและนาฏศิลป์
- ชั้น 1 ห้องเรียนวิชาดนตรี ห้องเรียนวิชานาฏศิลป์ ห้องพักครูวิชาดนตรี นาฏศิลป์
- อาคารวิบุลพล 1 เป็นอาคารสนามวอลเล่ย์บอล
- อาคารวิบุลพล 2 เป็นอาคารวิชาศิลปะและห้องพักครูวิชาศิลปะ
- อาคารกุศลเกษม เป็นอาคารวิชาคหกรรมและห้องพักครู
- อาคารเปรมประชา (เก่า) เดิมเป็นอาคารที่อยู่เคียงข้างกันกับอาคารกุศลเกษม ปัจจุบันได้ทุบทิ้งไปแล้ว
- อาคารสิวาลัย เป็นอาคารเรียนวิชาเกษตร และห้องพักครู
- อาคาร 6 - ไวทยพิชญ์ เป็นอาคารเรียนนักเรียนระดับมัธยมศึกษาปีที่ 3
- ชั้น 1 ห้องประชุมเกษมชัย ห้องประชุมเกษมโชค ห้องพัสดุ ห้องโรเนียว ห้องงานระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียนและสวนพฤกษศาสตร์โรงเรียน
- ชั้น 2 ห้องพักครูกลุ่มสาระคณิตศาสตร์ ห้องศูนย์คณิตศาสตร์ ห้องเรียนนักเรียนโครงการคณิตศาสตร์ (Gifted Math)
- ชั้น 3 ห้องเรียนนักเรียนระดับชั้นม. 3 ห้องศูนย์คณิตศาสตร์
- ชั้น 4 ห้องเรียนนักเรียนระดับชั้นม. 3
- อาคาร 7 - จิตรภัสสร์ เป็นอาคารเรียนนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 , 3
- ชั้น 1 ห้องประชุมเสือป่า
- ชั้น 2 ห้องพักครูกลุ่มสาระภาษาไทย ห้องศูนย์ภาษาไทย ห้องเรียนนักเรียนระดับชั้นม. 3
- ชั้น 3 ห้องเรียนนักเรียนระดับชั้นม. 2
- ชั้น 4 ห้องเรียนนักเรียนระดับชั้นม. 2
- อาคารสมรรถเกียรติ เป็นอาคารโรงอาหารและหอประชุม
- ชั้น 1 โรงอาหาร
- ชั้น 2 หอประชุมสมรรถเกียรติ
- อาคาร 8 - สมานฉันท์รังสฤษฎ์ เป็นอาคารเรียนนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4
- ชั้น 1 ห้องพักครูกลุ่มสาระภาษาต่างประเทศ ข และห้องพยาบาล
- ชั้น 2 ห้องพักครูกลุ่มสาระภาษาต่างประเทศ ก ห้องเรียนนักเรียนระดับชั้นม. 4 ห้องศูนย์ภาษาอังกฤษ และ English Corner
- ชั้น 3 ห้องเรียนนักเรียนระดับชั้นม. 4 ห้องเรียนนักเรียนโครงการภาษาอังกฤษ (English Program)
- ชั้น 4 ห้องเรียนนักเรียนระดับชั้นม. 4 ห้องเรียนนักเรียนโครงการภาษาอังกฤษ (English Program) ห้องศูนย์ภาษาจีน
- อาคาร 9 - มานิตธำรง เป็นอาคารเรียนแบบพิเศษ 4 ชั้น รูปตัวแอล (L)
- ชั้น 1 ห้องพักครูกลุ่มสาระการงานอาชีพและเทคโนโลยี (งานช่างอุตสาหกรรม) และใต้ถุนโล่ง
- ชั้น 2 ห้องพักครูกลุ่มสาระการงานอาชีพและเทคโนโลยี (งานห้องสมุด) ห้องเรียนทั่วไป และห้องสมุดเฉลิมพระเกียรติกาญจนาภิเษก
- ชั้น 3 ห้องเรียนทั่วไป
- ชั้น 4 ห้องพักครูกลุ่มสาระการงานอาชีพและเทคโนโลยี (คอมพิวเตอร์ ห้องเรียนวิชาคอมพิวเตอร์ และห้องเรียนทั่วไป
- อาคารบุญชู ตรีทอง เป็นอาคารหอประชุม สร้างขึ้นโดยได้รับเงินบริจาคจากนายบุญชู ตรีทอง อดีตรัฐมนตรีว่าการทบวงมหาวิทยาลัย ศิษย์เก่าโรงเรียนบุญวาทย์วิทยาลัย
- ชั้น 1 สมาคมนักเรียนเก่าโรงเรียนบุญวาทย์วิทยาลัย ห้องดนตรีสากล ห้องเรียนลีลาศ
- ชั้น 2 ห้องประชุมใหญ่สิรินตรีทอง
- อาคารศูนย์กีฬา - เปรมประชา เป็นอาคารเรียนวิชาสุขศึกษาและพลศึกษา
|
|
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น